Ενότητες
- Νέα Ελληνική (1073)
- Μεσαιωνική Ελληνική (568)
- Αρχαία Ελληνική (1138)
- Λεξικά και Λεξικογραφία (183)
- Γλωσσολογία (943)
- Νεοελληνική Λογοτεχνία (3916)
- Διδασκαλία της Ελληνικής (918)
- Πιστοποίηση Ελληνομάθειας (172)
Κατηγορίες
- Νέα για την Πύλη (89)
- Δραστηριότητες του ΚΕΓ (475)
- Ανακοινώσεις (8345)
- Συνέδρια & Ημερίδες (2255)
- Επιστημονικές Δημοσιεύσεις (40)
- Ερευνητικά Προγράμματα (49)
- Ηλεκτρονικές & Έντυπες Εκδόσεις (1154)
- Τύπος (848)
- Απόψεις (38)
Ημερολόγιο
| < | Νοέ 2025 | > | ||||
| Κ | Δ | Τ | Τ | Π | Π | Σ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | ||||||
| π.χ. (2006, 2006-10, 2006-10-11) | ||||||
Ενημερωτικό Δελτίο
Κανάλι RSS
- Ενσωματώστε το κανάλι Rss (RSS Feed) της Πύλης στην εφαρμογή Rss (RSS Reader) που χρησιμοποιείτε.
14 Νοέ. 2025
| 6 εγγραφές [1 - 6] |
-
Νέα Ελληνική :: Μεσαιωνική Ελληνική :: Αρχαία Ελληνική :: Λεξικά και Λεξικογραφία :: Γλωσσολογία :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Διδασκαλία της Ελληνικής :: Πιστοποίηση Ελληνομάθειας :: Δραστηριότητες του ΚΕΓ :: Ανακοινώσεις
Λεξιλογείον: μιλώντας για λέξεις...
Διαβάστε τη δημοσίευση του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας στη στήλη "Λεξιλογείον" της εφημερίδας Το Βήμα της Κυριακής
Αναδημοσίευση από το φύλλο της 9ης Νοεμβρίου 2025
βεντέτες (ιστορίες γδικιωμού και φιγούρας) Στα Βορίζια ξέρουν … βεντέτες (ιστορίες γδικιωμού και φιγούρας) Ξέρουν και στη Σικελία από βεντέτες, η λέξη (vendetta) είναι ιταλική, κατέχει περίοπτη θέση στο γλωσσάρι της Μαφίας και, παρόλο που ούτε οι ντόπιοι capo της «οικογένειας» ούτε ο Ντον Κορλεόνε είναι πιθανό να το ήξεραν, η απώτερη καταγωγή της είναι από το λατινικό vindicare. Το ρήμα στην αρχική του χρήση σημαίνει «διεκδικώ την κυριότητα προσώπου ή αντικειμένου», κυρίως όταν η κυριότητα διεκδικείται και από κάποιον άλλον, γι’ αυτό και είναι ευνόητο ότι πολύ συχνά η κατάληξη της υπόθεσης ήταν η χρήση ένοπλης βίας. Ενδιαφέρουσα ενασχόληση η ετυμολογία αλλά ειδικά στην περίπτωση αυτή η ετυμολογική ιχνηλάτηση είναι ιδιαζόντως διαφωτιστική αφού το λατινικό ρήμα προέρχεται από τον συνδυασμό vis (=δύναμη, βία) και dico (=δηλώνω). Και το πρόσθετο ενδιαφέρον είναι ότι και οι δυο λατινικές λέξεις είναι άμεσα συγγενικές προς τη «βία» και το «δείκ-νυμι» (=δείχνω), αντίστοιχα. Καθόλου δύσκολο να καταλάβει κανείς πώς προέκυψε η γενική σημασία της «εκδίκησης» (σε όλες τις νεότερες θυγατέρες της λατινικής αλλά και στην αγγλική) αλλά και η ειδικότερη σημασία του «εθίμου» που επιτάσσει τη γνωστή «αντισφαίριση» ανάμεσα σε πρόσωπα ή οικογένειες. Η πιο ανώδυνη λέξη αυτής της κατηγορίας είναι αυτή που χρησιμοποιούν οι γηπεδούχοι στον δεύτερο γύρο – «ρεβάνς». Και ακόμη πιο αναίμακτη είναι η άλλη βεντέτα, κι αυτή ιταλική (vedetta) από το ρήμα vedere (=βλέπω). Η αρχική σημασία της είναι «το σημείο από όπου κανείς έχει θέα», αλλά στα γαλλικά (vedette) κυρίως χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει, μεταξύ άλλων, τον/την περίοπτη σελέμπριτι του θεάματος. Την εξήγηση για τη σημασιολογική αυτή εξέλιξη την έχει ο Οβίδιος που γράφει ότι οι ωραίες της ρωμαϊκής dolce vita πηγαίνουν στο θέατρο όχι μόνο για να δουν αλλά κυρίως για να τις δούνε. ______________________________________________ Σε συνεργασία με την εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής», το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας δημοσιεύει δύο λέξεις την εβδομάδα στην στήλη «Λεξιλογείον», στο ένθετο των Νέων Εποχών του «Βήματος» (και στην ηλεκτρονική έκδοση). Οι σχετικές καταχωρίσεις θα αναδημοσιεύονται στα διαδικτυακά μέσα του ΚΕΓ και σε ειδική ενότητα της ιστοσελίδας του ΚΕΓ. Σχολιάζονται λέξεις που είτε παρουσιάζουν ενδιαφέρον από ιστορική άποψη (ετυμολογία, ταξίδι της λέξης μέσα στον χρόνο) είτε «πριμοδοτούνται» από τη σύγχρονη γλωσσική (και όχι μόνο) επικαιρότητα, μεταξύ άλλων. Ο σχολιασμός ̶ σύντομος, μακριά από κάθε διάθεση γλωσσικής διδασκαλίας ̶ θα κινητοποιεί, πιστεύουμε ευχάριστα, την ανάδυση ρητών και υπόρρητων σημασιών, διασυνδέοντας ακόμη και γνωστές σημασίες με σύγχρονα νοήματα. Δείτε όλες τις δημοσιεύσεις -
Διαδικτυακή ομιλία με τίτλο: ''Φιλολογία και Ερευνητικοί Φορείς'', Παν/μιο Ιωαννίνων (14/11/2025)
Ο Τομέας Κλασικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας σε συνεργασία με τη Μονάδα Υποστήριξης Φοιτητών (ΜΥΦ) του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων διοργανώνουν online ομιλίες/συζητήσεις που σχετίζονται με το επάγγελμα του/της φιλολόγου και το επαγγελματικό του/της προφίλ, αποσκοπώντας στην έμπρακτη απόδειξη ότι ο/η φιλόλογος είναι ένα πολυδιάστατο επάγγελμα που δύναται να απορροφηθεί σε ποικίλες θέσεις εργασίας, να διαπρέψει στον χώρο της επιχειρηματικότητας, της τεχνολογίας, της τέχνης και της επιστήμης.
Η 3η online ομιλία με τίτλο: ''Φιλολογία και Ερευνητικοί Φορείς'' θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2025 και ώρα 19.00.
Ομιλήτριες: Μαρία Γιάγκου, Σπυρίδουλα Σταμούλη
-
Εκπαιδευτική Δράση για παιδιά ''Ίδιος τόπος – Άλλος χρόνος'', στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (14/11/2025)
Η Eθνική Bιβλιοθήκη της Eλλάδος προσκαλεί τους μικρούς της αναγνώστες να γίνουν μουσειολόγοι και να ταξιδέψουν πίσω στον χρόνο.
Με αφετηρία την επιστολή ενός μυστικού συνταξιδιώτη, τα παιδιά θα εξερευνήσουν την έκθεση ''Ιχνηλατώντας την ανθρώπινη παρουσία και ζωή'', στο ισόγειο της ΕΒΕ (ΚΠΙΣΝ). Στη συνέχεια, θα έχουν την ευκαιρία να στήσουν τη δική τους έκθεση και να πάρουν μαζί τους ένα ''κομμάτι''
του παρελθόντος.Η δράση είναι για παιδιά 9 έως 12 ετών, και θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2025, ώρα 18:00-19:30, στο Παιδικό Εργαστήρι ΕΒΕ, ΚΠΙΣΝ.
Η φόρμα συμμετοχής θα ανοίξει τη Δευτέρα 10.11.2025 στις 14:00
Η συμμετοχή σε όλες τις δράσεις της ΕΒΕ είναι δωρεάν. -
Νέα Ελληνική :: Συνέδρια & Ημερίδες
Συνέδριο Language_Tech Patras 2025, Πάτρα (14-16/11/2025)
Ένα Τριήμερο για τη Μετάφραση, τις Γλωσσικές Τεχνολογίες και την Τεχνητή Νοημοσύνη, θα πραγματοποιηθεί στην Πάτρα 14-16 Νοεμβρίου 2025, στο Σκαγιοπούλειο Κέντρο Πατρών.
Το Language_Tech Patras εστιάζει στις αναδυόμενες τάσεις στις γλωσσικές υπηρεσίες. Το ετήσιο φόρουμ συνάντησης και δικτύωσης μεταφραστών, γλωσσολόγων, εκδοτών και επιστημόνων της πληροφορικής συζητά τις νέες εξελίξεις που διαμορφώνονται από την Τεχνητή Νοημοσύνη και άλλες τεχνολογικές καινοτομίες, συμβάλλοντας στη δια βίου μάθηση των συμμετεχόντων και επιδιώκοντας τη σύνδεση μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, επαγγελματικών φορέων και ειδικών του κλάδου.
Διοργάνωση: ΡΙΜΑ ΑΜΚΕ, Rhyme&Reason Language Services, Ειδίκευση Γλωσσολογίας Τμήματος Φιλολογίας Πανεπιστημίου Πατρών.
-
4ο Bazaar Βιβλίου του ΜΙΕΤ, Αθήνα (13-16/11/2025)
Το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης διοργανώνει το 4ο Bazaar Βιβλίου στο Παλαιό Χρηματιστήριο (Σοφοκλέους 8–10), Αθήνα, από την Πέμπτη 13 έως και την Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2025, από τις 10:00 το πρωί έως τις 6:00 το απόγευμα.
Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν παλαιές και σπάνιες εκδόσεις του ΜΙΕΤ,
του ΕΛΙΑ, των Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης και του Ιστορικού Αρχείου ΕΤΕ, καθώς και τα τελευταία διαθέσιμα αντίτυπα εκδόσεων που δεν θα ανατυπωθούν.Όλες οι εκδόσεις θα διατίθενται σε εξαιρετικά προνομιακές τιμές.
-
Προκήρυξη του 2ου Πανελλήνιου Διαγωνισμού: Schoolscape_2: Γλωσσικά μηνύματα στο σχολικό τοπίο
Η επιστημονική ένωση «Νέα Παιδεία», το Εργαστήριο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Γλωσσικών Εφαρμογών του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ., και το Εργαστήριο Εκπαιδευτικής Καινοτομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου προκηρύσσουν διαγωνισμό για μαθητές/τριες Γυμνασίου και Λυκείου με θέμα: Schoolscape_2: «Γλωσσικά» μηνύματα στο σχολικό τοπίο.
Ο διαγωνισμός θα διαρκέσει 6 μήνες (Νοέμβριος 2025 – Απρίλιος 2026) και μπορούν να συμμετάσχουν μαθητές/μαθήτριες όλων των τάξεων του Γυμνασίου και του Λυκείου, καθώς και εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων.
